واحد پردازش مرکزی یا به اختصار سی‌پی‌یو (CPU) غالباً به نام مغز رایانه نامیده می‌شود. سی‌پی‌یو در انواع و اقسام دستگاه‌ها از رایانه‌ و لپ‌تاپ‌ گرفته تا موبایل هوشمند، تبلت‌ و تلویزیون‌ هوشمند وجود دارد. این قسمت از رایانه باید بهترین کیفیت را داشته باشد چرا که مهم ترین قطعه در اجزای سخت افزاری رایانه ها و انواع سیستم ها است.

با این که سی‌پی‌یو تنها یکی از انواع واحدهای مختلف پردازش در رایانه است، اما در واقع به عنوان یکی از مهم‌ترین‌ها شناخته می‌شود. این تراشه‌ی کوچک و معمولا مربع‌شکل است و روی برد اصلی دستگاه‌ یا همان مادربرد به همراه فن خنک کننده ای  قرار می‌گیرد و با سایر سخت‌افزارها برای اجرای رایانه‌ی شما در تعامل است.

این واحد بخشی از رایانه است که برای اجرای محاسبات، اقدامات و اجرای برنامه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این بخش دستورالعمل ها را بازیابی و اجرا می کند. سی‌پی‌یو داده‌های دستوری را از RAM دریافت کرده سپس آنها را تحلیل و پردازش می‌کند؛ سپس این پردازش ها  را به صورت کدهایی از صفر و یک به واحد خروجی تحویل می‌دهد.

با این که سالهاست این قطعه در انواع گوناگون و جدیدی ساخته و تولید می شود با این وجود اما عملکرد پایه‌ی سی‌پی‌یو شامل سه گام واکِشی (Fetch)، رمزگشایی (Decode) و اجرا (Execute) به قوت خود باقی مانده است.

در نسل چهاردهم شرکت اینتل (بزرگترین سازنده پردازنده های مرکزی در دنیا) یک واحد مجزا برای هوش مصنوعی و پردازش های مربوط به آن در نظر گرفته شده است.